Η διαγνωστική εμβέλεια της ΥΤ και του ΜΣ στη διερεύνηση των επιπλοκών στο ΚΝΣ μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών

Α.Ν. Πετρίδης[1], Μ. Πηλαβάκη[1], Θ.Λ. Γιαννόπουλος[1], Κ. Αναστασιάδου[1], Ι. Σακελλάρη[2], Π. Παλλάδας[1], Α. Δρεβελέγκας[2]

[1] Ακτινολογικό Εργαστήριο, Αιματολογική Κλινική, Γ.Π.Ν.Θ. "Γ. Παπανικολάου"
[2] Ακτινολογικό Εργαστήριο, Α.Π.Θ. ΑΧΕΠΑ

H μεταμόσχευση μυελού των οστών (ΜΜΟ) συνδέεται με ποικιλία νευρολογικών επιπλοκών (NE) ως αποτέλεσμα λοιμώξεων, φαρμακοτοξικότητος, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, καθώς και υποτροπής της αρχικής νόσου στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ).
Η μελέτη μας διερευνά τα ευρήματα της Υπολογιστικής Τομογραφίας (ΥΤ) και του Μαγνητικού Συντονισμού (ΜΣ) από το ΚΝΣ ασθενών που παρουσίασαν ΝΕ μετά από ΜΜΟ.
Σε πληθυσμό 295 μεταμοσχευθέντων ασθενών που μελετήθηκε (184 αυτόλογες / 110 ετερόλογες), 25 ανέπτυξαν ΝΕ. Επτά από τους 25 (28%) ήταν δέκτες αυτόλογης ΜΜΟ. Εννέα από τους 25 εξετάστηκαν με ΥΤ, έξι με ΜΣ και δέκα με αμφότερες τις απεικονιστικές μεθόδους.
Τρεις δέκτες (42,8%) αυτόλογης ΜΜΟ και τέσσερις ετερόλογης (22,2%) παρουσίασαν φυσιολογικά ευρήματα από την ΥΤ και το ΜΣ. Η επίπτωση των νευρολογικών επιπλοκών ήταν σαφώς αυξημένη σε δέκτες ετερόλογης ΜΜΟ (16,3% vs 3,8%). Οι υποτροπές αφορούσαν κυρίως σε δέκτες αυτολόγης ΜΜΟ (42,85% vs 16,6%), ενώ οι λοιμώξεις του ΚΝΣ (ασπέργιλλος, τοξόπλασμα, CMV, TBC) κυρίως δέκτες ετερολόγης (38,8% vs 14,3%). Οι υποτροπές σε αυτολόγους δέκτες (3/7) εμφανίσθηκαν σε διάστημα άνω του έτους, ενώ σε ετερόλογους (3/18) νωρίτερα από ένα έτος.
Οι ΝΕ μετά ΜΜΟ είναι συνήθεις, ιδίως σε περιστατικά ετερολόγης ΜΜΟ. Η χρήση της ΥΤ και του ΜΣ έθεσε απεικονιστικά τη διάγνωση στο 72% των περιστατικών. Αρνητικά απεικονιστικά αποτελέσματα υπήρξαν σε 7 από 25 περιστατικά, στα τέσσερα επί ΥΤ, σε δύο επί ΜΣ εξέτασης και σε ένα επί αμφοτέρων των απεικονιστικών μεθόδων.

Σπινθηρογραφική απεικόνιση προδιηθητικού καρκίνου του μαστού με 99mTc-(V)DMSAκαι99mTc-Sestamibi και συσχέτιση με μαστογραφία και ανοσοϊστοχημικά δεδομένα

Β. Παπαντωνίου[1], Σ. Τσιούρης[1], Ν. Πτώχης[2], Ι. Κούτσικος[1], Μ. Σωτηροπούλου[3], Α. Μαϊντά[1], Ε. Παπασπύρου[3], Δ. Λάζαρης[4], Μ. Μελισσινού[5], Ι. Μαζαράκης[2], Α. Πέτρου[2], Τ. Ζέρβα[1]

[1] Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο "Αλεξάνδρα", Αθήνα
[2[ Τμήμα Ακτινολογίας, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο "Αλεξάνδρα", Αθήνα
[3] Τμήμα Κυτταρολογίας, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο "Αλεξάνδρα", Αθήνα
[4] Τμήμα Μαιευτικής και Γυναικολογίας, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο "Αλεξάνδρα", Αθήνα
[5] Τμήμα Παθολογίας, Νοσοκομείο Metropolitan, Αθήνα

Σκοπός: Ήταν να καθοριστούν αναδρομικά, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της κατανομής του τεχνητίου-99m πεντασθενούς διμερκαπτο-ηλεκτρικού οξέως [99mTc-(V)DMSA] και τεχνητίου-99m 2-μεθοξυ-ισοβουτυλ-ισονιτριλίου [99mTc-Sestamibi (99mTc-MIBI)] σε in situ πορογενές καρκίνωμα μαστού (DCIS) και in situ λοβιδιακό καρκίνωμα μαστού (LCIS), σε συσχετισμό με μαστογραφικές, ιστολογικές και ανοσοϊστοχημικές παραμέτρους.
Υλικό και μέθοδος: Εκατόν δύο ασθενείς, με ύποπτα ψηλαφητικά ή μαστογραφικά ευρήματα, υποβλήθηκαν προεγχειρητικά σε σπινθηρομαστογραφία (συνολικά 72 ασθενείς με 99mTc-(V)DMSA και 75 ασθενείς με 99mTc-Sestamibi, ενώ 45 ασθενείς έκαναν και τις δύο εξετάσεις). Οι εικόνες ελήφθησαν στα 10 και 60 λεπτά και αξιολογήθηκαν για μοτίβο διάχυτης συγκέντρωσης του ραδιοφαρμάκου. Οι λόγοι συγκεντρώσεως όγκου-προς-υπόστρωμα συσχετίστηκαν (δοκιμασία T-pair) με μαστογραφικά, ιστολογικά και ανοσοϊστοχημικά χαρακτηριστικά.
Αποτελέσματα: Η ιστολογία επιβεβαίωσε κακοήθεια σε 46/102 ασθενείς: 20/46 εμφάνιζαν DCIS/LCIS, με ή χωρίς συνυπάρχουσες διηθητικές βλάβες και 26/46 εμφάνιζαν αμιγή διηθητικά καρκινώματα. Διάχυτη συγκέντρωση 9mTc-(V)DMSA σημειώθηκε σε 18/19 περιπτώσεις DCIS/LCIS και 99mTc-Sestamibi σε 6/13 περιπτώσεις. Η επιθηλιακή υπερπλασία επέδειξε παρόμοιο μοτίβο συγκέντρωσης. Υπολογίστηκαν η ευαισθησία, η ειδικότητα, η ακρίβεια, η θετική και η αρνητική προγνωστική αξία για κάθε ανιχνευτή. Για το 99mTc-(V)DMSA, ο λόγος όγκου-προς-υπόστρωμα ήταν σημαντικά υψηλότερος στα 60 λεπτά από ότι στα 10 λεπτά και η διάχυτη πρόσληψη συσχετίστηκε σημαντικά με ύποπτες μικροαποτιτανώσεις, με δείκτη κυτταρικού πολλαπλασιασμού (Ki-67) ? 40% και με c-erbB-2 >= 10%.
Συμπέρασμα: Το 99mTc-(V)DMSA επέδειξε υψηλή ευαισθησία και το 99mTc-Sestamibi επέδειξε υψηλή ειδικότητα στην ανίχνευση in situ καρκινώματος μαστού (το 99mTc-(V)DMSA ιδιαίτερα σε περιπτώσεις με αυξημένο δείκτη κυτταρικού πολλαπλασιασμού). Τα ραδιοφάρμανα αυτά θα μπορούσαν να προσφέρουν στους κλινικούς ιατρούς προεγχειρητικές πληροφορίες, που δεν αποκτώνται πάντα από τη μαστογραφία.