Τόμος 42, (2):156-159, 2011

Χ. Πολυχρόνου, Ε. Πιερράτου, Σ. Χρυσανθακόπουλος, Λ. Α. Τσατσαρώνη, Α. Βάλσαμος

Τμήμα Αξονικού Τομογράφου, Γενικό Νοσοκομείο Αγρινίου

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Τα φλεβικά ανευρύσματα αποτελούν μία σπάνια αιτία τραχηλικής διόγκωσης. Είναι δυνατόν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε φλέβα του τραχήλου, ωστόσο η συχνότερη εντόπισή τους είναι στην έσω σφαγίτιδα. Η αιτιολογία τους παραμένει ασαφής. Καθοριστικό ρόλο στη διάγνωσή τους παίζουν η υπερηχογραφία duplex έγχρωμης ροής και η υπολογιστική τομογραφία. Παρουσιάζεται περιστατικό ανευρύσματος έξω σφαγίτιδας φλέβας και περιγράφουμε τα απεικονιστικά ευρήματα της υπερηχογραφίας και της υπολογιστικής τομογραφίας βάσει των οποίων έγινε η διάγνωση. Δίνεται έμφαση στις δυσκολίες διάγνωσής του
με την υπερηχοτομογραφία.

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ

Περίπτωση οστεοειδούς οστεώματος αυχένα ωμογλήνης

Α. Βιτζηλαίου [1], Χ. Τριαντοπούλου [1], Π. Μανιάτης [1], Γ. Καραχάλιος [2], Γ. Ματαλιωτάκης [2], Γ. Ζώης [1], Η. Κουλεντιανός [1]

[1] Τμήμα Αξονικής Τομογραφίας
[2] Ορθοπαιδική Κλινική Κωνσταντοπούλειου Συγκροτήματος Π.Γ.Ν. Νέας Ιωνίας "Αγία Όλγα"

Παρουσιάζουμε την περίπτωση νεαρού ενήλικα, ο οποίος μετά από ανεπιτυχή θεραπεία με αντιφλεγμονώδη για άλγος στον αριστερό ώμο προσήλθε στην ορθοπαιδική κλινική για περαιτέρω έλεγχο.
Ο αρχικός απεικονιστικός έλεγχος έδωσε ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη οστεοειδούς οστεώματος στον αυχένα της αριστερής ωμογλήνης. Ο ασθενής τέθηκε σε θεραπεία με σαλικυλικά, η οποία ήταν ανεπιτυχής.
Τελικά, μετά από χειρουργική αφαίρεση ο ιστολογικός έλεγχος απέδειξε ότι επρόκειτο για οστεοειδές οστέωμα. Παρουσιάζουμε το περιστατικό αφενός μεν λόγω της σπανιότητας της εντόπισης, αφετέρου λόγω της άτυπης κλινικής εικόνας (μη ύφεση του πόνου με σαλικυλικά, απουσία νυκτερινής έξαρσης).

Διάτρηση σκωληκοειδούς απόφυσης: απεικόνιση με υπολογιστική τομογραφία

Π. Σιέμου[1], Β. Μανιάτης[1], Χ. Χρυσικόπουλος[2], Κ. Λάγιος[1], Σ. Καββαδίας[1], Γ. Ζώης[1], Κ. Στριγγάρης

[1] Τμήμα Υπολογιστικής Τομογραφίας ,Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών "Γ. Γεννηματάς"
[2] Αξονικός Τομογράφος "Κυανούς Σταυρός", Αθήνα.

Σκοπός: Η καταγραφή-αξιολόγηση των ευρημάτων της υπολογιστικής τομογραφίας (Υ.Τ.) σε περιπτώσεις διάτρησης της σκωληκοειδούς απόφυσης.
Υλικό-Μέθοδος: Σε οκτώ ασθενείς με χειρουργική διάγνωση διάτρησης σκωληκοειδούς αναλύθηκαν τα ευρήματα της Υ.Τ. κοιλίας που διενεργήθηκε και αξιολογήθηκε προεγχειρητικά.
Αποτελέσματα: Συνολικά η Υ.Τ. ανέδειξε την παρουσία ελεύθερου αέρα σε πέντε ασθενείς και αποστήματος σε πέντε ασθενείς. Έξι ασθενείς είχαν θολερότητα λίπους πέριξ της σκωληκοειδούς. Σε τέσσερις απεικονίσθηκε σκωληκοειδόλιθος και σε δύο ασθενείς τοιχωματική πάχυνση της σκωληκοειδούς απόφυσης. Συλλογή υγρού ανευρέθηκε σε δύο ασθενείς. Άμεσα ευρήματα διάτρησης θεωρήθηκαν η ύπαρξη ελεύθερου αέρα ή γαστρογραφίνης,ενώ έμμεσα η παρουσία σκωληκοειδολίθου περιβαλλόμενου από φλέγμονα ή απόστημα. Προεγχειρητική διάγνωση διάτρησης ετέθει με βάση τα άμεσα ευρήματα σε 5/8 ασθενείς και τα έμμεσα σε 2/8 .Υπήρξε μια ψευδώς αρνητική διάγνωση για διάτρηση όπου τα ευρήματα ήταν τοιχωματική πάχυνση σκωληκοειδούς και θολερότητα του λίπους.
Συμπεράσματα: Η Υ.Τ. αποτελεί αξιόπιστη μέθοδο για την διάκριση οξείας σκωληκοειδίτιδας και διάτρησης της σκωληκοειδούς.

Πολλαπλά μηνιγγιώματα δίχως νευροϊνωμάτωση: παρουσίαση περίπτωσης και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας

Β. Μανιάτης[1], Ε. Καραΐσκου[1], Α. Ορφανός[2], Γ. Ορφανίδης[3], Κ. Στριγγάρης[4], Α. Καραντάνας[1]

[1]Τμήμα Αξονικής-Μαγνητικής Τομογραφίας Π.Γ.Ν. Λάρισας,
[2]Τμήμα Ψηφιακού Αγγειογράφου,
[3]Νευροχειρουργική Κλινική
[4]Εργαστήριο Ιατρικής Απεικόνισης Π.Γ.Ν.Α. Γ. Γεννηματάς

Η παρουσία πολλαπλών μηνιγγιωμάτων είναι μια σπάνια οντότητα που συχνά συνδυάζεται με νευροϊνωμάτωση. Στην πολλαπλή μηνιγγιωμάτωση οι ασθενείς εμφανίζουν δύο ή περισσότερα -σε διαφορετική θέση- μηνιγγιώματα, κατά την ίδια ή διαφορετική χρονική στιγμή, τα οποία δεν είναι απαραίτητα όμοιου ιστολογικού τύπου[1]. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μια περίπτωση πολλαπλών μηνιγγιωμάτων δίχως νευροϊνωμάτωση, που μελετήθηκε με όλες τις σύγχρονες απεικονιστικές μεθόδους (αξονική τομογραφία, μαγνητικός συντονισμός, ψηφιακή αγγειογραφία) και επιχειρείται ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας.

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΘΩΡΑΚΟΣ

Απεικονιστική μελέτη των αλλοιώσεων του θωρακικού τοιχώματος

Γ. Κάτσου, Α. Μπαλανίκα, Σ. Μπενάκης, Μ. Χριστοδούλου, Δ. Έξαρχος, Δ. Χονδρός

Τμήμα Αξονικού Τομογράφου, Νοσοκομείο "Ευαγγελισμός"

Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η ανάδειξη των αλλοιώσεων του θωρακικού τοιχώματος με τη μέθοδο της απλής ακτινογραφίας, της υπολογιστικής τομογραφίας και του μαγνητικού συντονισμού.
Υλικό - Μέθοδος: Μελετήθηκαν με απλή ακτινογραφία, υπολογιστική τομογραφία και μαγνητικό συντονισμό 55 ασθενείς, ηλικίας 16-82 ετών, με γνωστές αλλοιώσεις του θωρακικού τοιχώματος, που νοσηλεύθηκαν στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός σε χρονικό διάστημα 8 ετών.
Αποτελέσματα: Οι αλλοιώσεις των πλευρών περιελάμβαναν συγγενείς ανωμαλίες, ψευδοόγκους, καλοήθη και κακοήθη νεοπλάσματα, ενώ από τα μαλακά μόρια καλοήθεις και κακοήθεις όγκους. Τέλος, μελετήθηκαν αλλοιώσεις προερχόμενες από το πνευμονικό παρέγχυμα και τον υπεζωκότα.
Συμπέρασμα: Αρχική μέθοδος επιλογής παραμένει μέχρι και σήμερα η απλή ακτινογραφία, λόγω της διαγνωστικής ακρίβειας που παρουσιάζει στην ανάδειξη της ύπαρξης ή μη οστικής βλάβης. Η υπολογιστική τομογραφία και ο μαγνητικός συντονισμός αποτελούν συμπληρωματικές μεθόδους για τη λεπτομερέστερη απεικόνιση των πλευρών και των μαλακών μορίων του θωρακικού τοιχώματος, λόγω της υψηλής ευαισθησίας και της λήψης τομών σε πολλά επίπεδα.

Περιπλανωμένος σπλήνας με συστροφή: Απεικονιστικά ευρήματα

Δ.Ν. Έξαρχος, Σ.Β. Μπενάκης, Γ. Κάτσου, Δ. Χονδρός

Τμήμα Αξονικής Τομογραφίας, ΓΠΝΑ "Ο Ευαγγελισμός"

Η παρούσα εργασία αναφέρεται στην περιγραφή ενός περιστατικού συστροφής του σπληνός σε νεαρό ασθενή που προσήλθε με εικόνα οξείας κοιλίας. Στον ασθενή έγιναν απλές ακτινογραφίες θώρακος και κοιλίας, υπερηχογραφικός έλεγχος κοιλίας και υπολογιστική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας. Η διάγνωση του περιπλανώμενου σπλήνα με συστροφή τέθηκε με την υπολογιστική τομογραφία μετά ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικού, που αποτελεί και τη μέθοδο εκλογής για την απεικόνιση του "περιπλανώμενου σπλήνα", των επιπλοκών αυτού καθώς και της συνοδής παθολογίας του. Η σπληνεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής όταν συνυπάρχει έμφρακτο.

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΚΕΦΑΛΗΣ-ΤΡΑΧΗΛΟΥ

Μελέτη ανατομικών παραλλαγών ρινός - παραρρινίων κόλπων σε εξετάσεις υπολογιστικής τομογραφίας

Γ. Γαβριδάκης[1], Π. Πρασόπουλος[1], Ε. Παπαδάκη[1], Ι. Μπιζάκης[2], Α. Βολουδάκη[1], Ν. Γκουρτσογιάννης[1]

[1] Εργαστήριο Ακτινολογίας, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου
[2] Ωτορινολαρυγγολογική κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου

Σκοπός: Η καταγραφή των ανατομικών παραλλαγών της ρινός και των παραρρινίων κόλπων με τη χρήση Υπολογιστικής Τομογραφίας (ΥΤ).
Υλικό-Μέθοδος: Διενεργήθηκαν εξετάσεις ΥΤ σε 105 διαδοχικούς ασθενείς με χρόνια παραρρινοκολπίτιδα, ρινικούς πολύποδες ή τραυματισμό του σπλαγχνικού κρανίου και αξιολογήθηκαν ως προς την ύπαρξη ανατομικών παραλλαγών στις οστικές δομές της ρινός και των παραρρινίων κόλπων. Η αξιολόγηση έγινε με βάση τις στεφανιαίες τομές της ΥΤ.
Αποτελέσματα: Οι ανατομικές παραλλαγές που αναγνωρίστηκαν ήταν: 1. Ρινική κοιλότητα: Σκολίωση ρινικού διαφράγματος σε 85 ασθενείς (80,9%), παραμόρφωση της χονδροϊνιδικής συμβολής σε 39 (37,1%), έπαρμα ρινικού διαφράγματος σε 19 (18%), παράδοξη κυρτότητα της μέσης ρινικής κόγχης σε 9 (8,5%), πνευμάτωση της μέσης ρινικής κόγχης σε 34 (32,3%), πνευμάτωση της άνω ρινικής κόγχης σε 15 (14,2 %), και πνευμάτωση της αγκιστροειδούς απόφυσης σε 4 (3,8%). 2. Ηθμοειδείς κυψέλες: Κυψέλες του Haller σε 30 ασθενείς (28,5%). 3. Μετωπιαίοι κόλποι: Απλασία σε 3 ασθενείς (2,8%), διαφραγμάτια σε 61 (58%), μετωπιαία οστεοκύστη σε 31 (29,5%), και οπίσθια επέκταση σε 12 (11,4%). 4. Ιγμόρεια άντρα: Υποπλασία σε 11 ασθενείς (10,4%), και φατνιακό κόλπωμα σε 26 (24,7%). 5. Σφηνοειδής κόλπος: Απλασία σε 3 ασθενείς (2,8%), επέκταση στη μείζονα πτέρυγα σε 36 (34,2%) και στην ελάσσονα πτέρυγα του σφηνοειδούς οστού σε 8 (7,6%), επέκταση στις πρόσθιες κλινοειδείς αποφύσεις σε 22 (20,9%), πρόσθιο κόλπωμα της μέσης γραμμής σε 15 (14,2%), κόλπωμα στο μέσο του διαφράγματος σε 28 (26,6%), και πολλαπλά διαφραγμάτια σε 53 (50,4%).
Συμπέρασμα: Η γνώση των ανατομικών παραλλαγών επιτρέπει την καλύτερη μελέτη της ανατομίας, ιδιαίτερα προεγχειρητικά, σε ασθενείς υποψήφιους για ενδοσκοπική χειρουργική. Η κλινική τους αξία έγκειται στο ότι μερικές από τις παραλλαγές αυτές συνδέονται παθογενετικά με την ανάπτυξη χρόνιων φλεγμονών.

ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ο ρόλος της Ακτινολογίας στη διερεύνηση των οστικών όγκων

Κ. Πίκουλας

Τμήμα Αξονικής Τομογραφίας, 1ο Νοσοκομείο ΙΚΑ - Π.Γ.Ν.Α. ΚΑΤ

Η συνήθης συμπτωματολογία του ασθενούς με οστική αλλοίωση είναι το άλγος στην περιοχή της αλλοίωσης. Υπάρχουν και αλλοιώσεις (π.χ. ορισμένοι καλοήθεις όγκοι) που δεν προκαλούν άλγος και αποκαλύπτονται τυχαία σε απλές ακτινογραφίες που διενεργούνται για άλλο λόγο. Η κλινική σημειολογία σε αυτές τις περιπτώσεις είναι συνήθως φτωχή και τα βιοχημικά ευρήματα δεν έχουν μεγάλη ειδικότητα. Για παράδειγμα, η αλκαλική φωσφατάση αυξάνεται τόσο επί των οστικών μεταστάσεων, όσον και επί της αναπλαστικής φάσης της νόσου Paget, ενώ και στις δύο περιπτώσεις κλινικά σημειώνεται μόνο άλγος. Αναγκαστικά λοιπόν, ο ακτινολόγος αναλαμβάνει πρωτεύοντα ρόλο στη διερεύνηση μιας οστικής αλλοίωσης.
Διατίθεται μεγάλος αριθμός απεικονιστικών τεχνικών, απλή ακτινογραφία (Α/Α), σπινθηρογράφημα οστών (Σ/Ο), υπερηχογράφημα (Υ/Η), υπολογιστική τομογραφία (Υ/Τ), μαγνητικός συντονισμός (Μ/Σ). Ποιές από αυτές θα χρησιμοποιηθούν, καθώς και η σειρά με την οποία θα πραγματοποιηθούν εξαρτώνται πρωτίστως από την κλινική πληροφόρηση. Επί κλινικής υποψίας άσηπτης νέκρωσης της μηριαίας κεφαλής, το Σ/Ο και ο Μ/Σ συναγωνίζονται για το ποιά μέθοδος θα αναδείξει πρώτη τη σημειολογία, αφήνοντας στην τρίτη θέση την Α/Α[1,2]. Είναι ευθύνη του ακτινολόγου, ως ειδικού επιστήμονα, να σταθμίζει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε μεθόδου, να γνωρίζει τί να αναμένει από αυτές και να χρησιμοποιεί κάθε φορά την ενδεδειγμένη απεικονιστική μέθοδο. Στη διερεύνηση των οστικών όγκων χρησιμοποιούνται κυρίως η Α/Α, το Σ/Ο, η Υ/Τ και ο Μ/Σ. Η Υ/Η παρέχει πληροφορίες για τους όγκους των μαλακών μορίων. Σκοπός του άρθρου αυτού είναι η αναφορά και η ανάλυση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων κάθε μεθόδου. Στο τέλος, προτείνεται ένας αλγόριθμος διερεύνησης επί υποψίας όγκου του μυοσκελετικού συστήματος.